Het is weer een warme dag vandaag, dat betekent zomerjurkjes, korte broeken en teenslippers. Maar op internet verschenen deze week alarmerende berichten: slippers zouden schadelijk, zelfs gevaarlijk zijn voor de gezondheid.

Volgens de Telegraaf worden slippers ‘vaak gelinkt aan medische klachten aan je voeten, zoals teen-infecties, verstuikte enkels en scheenbeen- en gewrichtspijn.’ Ook het AD slaat alarm en somt acht redenen op om geen teenslippers te dragen: ze zijn een magneet voor bacteriën, veroorzaken valpartijen en blaren en zijn een bron voor schade aan tenen, gewrichten en de achillespees. Dan zijn ze ook nog eens gemaakt van kankerverwekkend plastic en ‘loop je er langzamer door’, aldus de krant. Dit klinkt – afgezien van het laatste – ernstig. Vormt ons zomerse schoeisel echt een gezondheidsrisico?

Permanente schade

De vraag is hoe slecht het is dat je voeten zich aanpassen omdat je nu eenmaal graag op slippers loopt
De berichten lijken grotendeels gebaseerd op een waarschuwing van Britse podologen in de Daily Mail. Volgens dokter Tariq Khan bieden slippers te weinig ondersteuning en schokdemping voor kwetsbare voeten en kan dat leiden tot ernstige gezondheidsklachten. ‘Er is wel wat voor te zeggen, wij dragen niet voor niets schoenen die ons beschermen tegen ongemakken, waaronder mechanische schade die je kunt oplopen door op blote voeten te lopen’, zegt Han Houdijk, onderzoeker en universitair docent op de afdeling bewegingswetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

‘Anderzijds is het evolutionair gezien niet zo lang geleden dat wij dat nog wel deden. Onze voeten zijn helemaal niet zo slecht gemaakt om op te lopen, maar we verwennen ze nogal door schoenen te dragen met dikke zolen die zorgen voor schokdemping die de achillespees ontziet.’

Of het beter is om vaker op blote voeten te lopen, daar zijn wetenschappers het niet over eens. Maar teenslippers hebben niet helemaal hetzelfde effect. Om de slipperzool aan de voet te houden, staan de tenen constant gekruld en dat zou de voet permanent kunnen opzadelen met een hamerteen, weet het AD. ‘Als je echt je hele leven op slippers loopt, zullen je spieren zich verkorten omdat dit de stand is waarin ze continu actief zijn’, zegt Houdijk. ‘Maar ook dan is de vraag hoe slecht het is dat je voeten zich aanpassen omdat je nu eenmaal graag op slippers loopt.’

In een BBC-interview met Matthew Fitzpatrick van het College van Podologie in Londen komt er dan ook een veel genuanceerder beeld naar voren. Fitzpatrick roept op vooral pragmatisch te zijn over de dagelijkse schoenkeuze. Een rondje op het strand is geen probleem, maar de hele dag op teenslippers door de stad struinen is misschien geen goed idee, zoals achteraf waarschijnlijk ook voelbaar zal zijn.

Nu leent het klimaat in Nederland zich er – helaas – toch al niet voor om het hele jaar op slippers te lopen en met dank aan het wisselvallige weer zullen de meeste voeten ook een groot deel van de zomer in dichte schoenen doorbrengen. Wij krijgen hier amper de kans om lang genoeg op slippers te lopen om ons lijf van blijvende schade te voorzien.

Een lelijke valpartij is dan een groter risico. ‘Struikelen of het dubbelvouwen van de zool tijdens het lopen komt vaak voor’, aldus dokter Khan in de Daily Mail. Het is niet onwaarschijnlijk dat de kans op struikelen groter is met slippers aan, maar is het ook echt de herleidbare oorzaak van een zorgwekkend aantal schadelijke valpartijen? Bij gebrek aan hard bewijs is dit niet meer dan een aanname. Andere omgevingsfactoren kunnen immers ook een rol spelen bij een struikelpartij.

Dodelijke bacteriën

Dan de bacteriën: wel 18 duizend verschillende soorten zouden zich op onze teenslippers verzamelen. De meeste daarvan zijn onschuldig, aldus het AD, maar sommigen kunnen gevaarlijke infecties veroorzaken bij een open wond aan de voet.

Die 18 duizend bacteriën worden in verschillende berichten genoemd en blijken afkomstig uit een Amerikaans ‘onderzoek’ uit 2009. Twee journalisten van de New York Daily News wandelden vier dagen op teenslippers door New York, waarna bij laboratoriumonderzoek vervolgens 18 duizend verschillende bacteriën op het plastic schoeisel werden aangetroffen, waaronder die afkomstig uit uitwerpselen – de welbekende ‘poepbacteriën’.

‘Je kunt er behoorlijk ziek van worden als het via een wond in je bloed terecht komt, waar het van binnenuit je organen kan aanvallen’, waarschuwt wetenschapper Dennis Kinney in de krant. ‘Als dat niet wordt behandeld met antibiotica, kun je eraan sterven.’

Nog afgezien van de weinig wetenschappelijke uitvoering van dit onderzoek, zegt de uitslag helemaal niets. Bacteriën zitten overal – ook ziekmakende bacteriën. Het is vooral belangrijk in welke hoeveelheid deze worden aangetroffen – genoeg om ziek van te worden? -, en dat wordt in dit artikel niet vermeld. Dat na drie maanden op 93 procent van de slippers onder de ‘poepbacteriën’ zou zitten is ook lang niet zo eng als het klinkt: die zijn tenslotte ook te vinden op tandenborstels en kunnen in de meeste gevallen geen kwaad.

Samengevat is een advies voor de komende zomertijd: trek vooral die slippers aan, maar doe ze uit als het pijn doet. En dek gapende wonden af met een pleistertje. Dan is er geen reden tot paniek.